هجدهم ذیالحجه روز غدیر خم را مسلمین خصوصاً شیعیان عید شمردهاند دانشمندان لغت و زبانشناسی عید را از مشتقات ماده”ع و د” به معنای بازگشت میدانند و در نوروز بازگشت حیات را به پیكر سرد گرامی میدارند حیاتی كه در هجوم خزان به سردی میگراید و در بیداد سرمای زمستان تا مرز نیستی پیش میرود تا آنجا كه گویی هرگز نبوده است.
در مقام تطبیق این نكته با موازین مكتبی و مذهبی باید گفت: عید آدمی بزرگداشتِ بازگشتِ حیاتِ معنویِ انسان است. در چنین باوری نوروز انسان روزی است كه وی به خویشتن باز گردد و گمشدهاش را دریابد. مثلاً در ماه مبارك رمضان آدمی بعد از سی روز جهاد و مجاهده با نفس سركش تمام ناخالصیهای وجودش را ذوب میكند تا عبودیت ناب در آن تجلی كند و آنگاه عید فطر است. پس عید اسلامی بازگشت حیات است و تعیین آن بر عهدهی شرع اقدس. غدیر بنابر این تفسیر هر دو شرط را دارد یعنی هم بازگشت به خویشتن است و هم از طرف شرع مشخص شده است.
غدیر بازگشت حیات دوبارهی اسلام است. علاوه اینكه عید غدیر تشریع هم شده است در زیر به نمونههایی از روایاتی كه غدیر را عید شمردهاند اشاره میشود: فرات بن ابراهیم كوفی از امام صادق علیه السلام نقل میكند كه ایشان به نقل از پیامبر اكرم(ص) فرمودند«یوم غدیرخم افضل اعیاد امتی» روز غدیر بزرگترین عید امّت من است. حسن بن راشد میگوید: از امام صادق علیه السلام پرسیدم غیر از عید فطر و قربان برای مسلمانان عید دیگری هم هست؟ فرمودند: بلی و این عید از آن دو عید دیگر با فضیلتتر است. گفتم: كدام روز است؟ فرمود: روز هجدهم ماه ذیالحجه عید غدیر خم. عرض كردم: قربانت شوم در آن روز چه اعمالی انجام دهیم؟ روزه بگیرید بر محمد و آلش صلوات بفرستید …… فرمودند: انبیاء علیهم السلام روزی كه وصی خود را نصب میكردند امر میكردند كه آن روز را جشن بگیرند وقتی به سیرهی ائمه و پیامبر اكرم مراجعه میشود درمییابیم كه پیامبر و امیر مؤمنان و سایر ائمه با روز غدیر به عنوان یك عید برخورد كرده و مسلمانان را به تبریك و تهنیت گفتن به هم دعوت كردهاند امام حسن علیه السلام روز عید غدیر در كوفه مهمانی بزرگی برپا میداشتند.
امام علی(ع) با فرزندان و گروهی از پیروانش بعد از نماز برای شركت در مجلس به منزل امام حسن علیه السلام میرفتند و پس از اتمام مهمانی امام حسن علیه السلام هدایایی به مردم اعطا میفرمود. لذا این حركت امام حسن علیه السلام موجب شد مردم به روز عید غدیر عادت كنند.