واژه‌ی «پرستار»، به معنای «غم‌خوار» و «حافظ» است و در فرهنگ لاتین، پرستار از لغت Nutricious گرفته شده است، که به معنای «تغذیه کردن و پرورش دادن» است. با توجه به این معنا، هرگونه مراقبت و مواظبتی که فرد از فرد دیگری اعم از بیمار یا سالم به عمل آورد، «پرستاری» نامیده می‌شود. تاریخ پرستاری، به‌طور جدایی‌ناپذیری با تاریخ رشته‌ی پزشکی پیوند دارد. قدیمی‌ترین نوشته‌های موجود در رابطه با پزشکی و مراقبت، از شرق باستان به دست آمده‌ است.
اما در طول تاریخ نباید نام و یاد حضرت زینب(س) را از نظر دور داشت. این بانوی بزرگوار و فرزند فداکار حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س)، پس از واقعه‌ی کربلا، چون شیرزن پرستاری مُدبر برای روح و جان بازماندگان این رخداد بود. ایشان علاوه بر انجام این مهم، پیام‌آور «حماسه‌ی حسینی» نیز بود و چه حُسن انتخاب شایسته‌ای است که خدمات زینب‌وار پرستاران را با ولادت ایشان قرین داشته‌اند. پرستارانی که با تأسی از اسلام و معرفت انسانی، مجاهدت‌های بسیاری را در پیدا و پنهان تاریخ این سرزمین رقم زده‌اند.
این بانوی بزرگوار، در واقعه‌ی کربلا حاضر بود و پس از آن نیز هنگام اسارت اهل بیت سرور شهیدان، در دفاع از حقانیت برادرش حضرت امام حسین(ع)، همانند حضرت امام سجاد(ع) نقشی ویژه داشت.
پنجم جمادی الاولی، روز ولادت باسعادت بانوی قهرمان کربلا، پرچم‌دار نهضت پس از شهادت حضرت امام حسین(ع)، حضرت زینب کبری(س) است. این روز را روز «پرستار» می‌نامند و علت نام‌گذاری این روز به نام «روز پرستار» این است که حضرت زینب(س)، پرستاری امام زمانش حضرت امام زین‌العابدین(ع) و دیگر بیماران و مصیبت‌زدگان اهل بیت را بر عهده داشت، و ضمن این‌که رسالت مهم نگهداری و تبلیغ از نهضت حسینی را به خوبی انجام داد، از پرستاری بیمار کربلا نیز با تحمل آن همه سختی‌ها و ناملایمات، آنی فروگذار نبود و تا آخرین رمق، دِین خود را به مکتب و رهبرش ادا کرد. درود بی‌پایان خداوند بر این بزرگ بانوی اسلام باد.

 

کسی که وقتِ سحر سخت کوش و بیدار است     فرشته‌ای است که نام خوشش پرستار است

سلامتی وجودش بخواهم از یزدان        یقین که حافظِ او، ذات پاک دادار است

مثلِ غزل مثلِ سپیده مثلِ آبی       آیینه‌‌ای صبحی تو جانِ آفتابی

پاکی، صبوری، مهربانی، باصفایی       تو یک پرستاری، تو یک مفهومِ نابی

درود‌های خدا بر تو پرستار     که هستی ناجی و دل‌سوز بیمار

ادامه می‌دهی راه کسی را       که هست الگوی صبر و عشق و ایثار

نام پرستار با شخصیت بزرگ و گران‌قدری هم‌چون حضرت زینب(س) گره خورده‌است، پرستاران در دوران دفاع مقدس با از خودگذشتگی و ایثار مثال زدنی خود، نقش‌آفرینی کردند و الگویی شایسته از زن مسلمان و انقلابی را به تصویر کشیدند.

حضرت زینب(س) اسوه‌ی صبر، صلابت و ایثار بود که در نهضت بزرگ کربلا، وظیفه‌ی حفظ و مراقبت از زنان و کودکان و پرستاری از مجروحان را برعهده گرفت، این وظیفه خطیر به لحاظ شخصیت استوارِ ایشان به وی سپرده شد تا در آن شرایط حساس پناهگاه و تکیه‌گاه اطفال یتیم و زنان داغ‌دار باشد. او که هم‌چون کوهی استوار در برابر مصائب روز عاشورا تاب آورد و با وجود از دست دادن، عزیزانش حتی لحظه‌ای از وظیفه‌اش نسبت به«پرستاری و مراقبت» از کاروان اسرا و امام سجاد(ع) کوتاهی نکرد. بدین‌ترتیب در دوره‌های بعد و به ویژه در دوران دفاع مقدس پرستاران با سرلوحه گرفتن مرام و عقیده‌ی حضرت زینب(س) اسوه‌ی صبر، ایثار در دوران جنگ تحمیلی شدند.

آن‌ها در دوره‌ی خون و حماسه، نقش روانشناس، جامعه شناس، روان‌کاو، مشاور و مربی را نیز در آن شرایط خطیر، ایفا کردند. بنابراین کار پرستاران تنها پرستاری و درمان مجروحان نبود، بلکه آن‌ها هم سنگ صبور رزمندگان بودند این مدافعان بی مثال در برهه‌ای از تاریخ جنگ تحمیلی که امکان اهدای خون به مجروحان و آسیب‌دیدگان وجود نداشت، این وظیفه را بر عهده می‌گرفتند و پیش‌قدم می‌شدند. آمنه وهاب زاده از پرستاران نمونه دوران دفاع مقدس در این خصوص می‌گوید: گاه ضرورت نجات رزمندگان به حدی بود که این بانوان امدادگر در هفته سه بار خون می‌دادند، بدون آن‌که غذای کافی برای جبران خون از دست رفته داشته باشند. بنابراین پرستاران نقش کلیدی و مهمی در دوران جنگ تحمیلی بر عهده داشتند و شاید اگر پرستاران در دوران جنگ نبودند، مشکلات بسیاری برای رزمندگان پیش می‌آمد. امام خمینی(ره) ارزش مبارزه و تلاش زنان را بالاتر و ارزشمندتر از مردان اعلام کرد و فرمودند: عواطفی که در بانوان است، مخصوص خودشان است و در مردها این عواطف نیست و به موجب این عواطف زنان برای جبهه کارهای بسیار مفید انجام دادند.

 
در ماه‌های اخیر که بیماری کووید ۱۹ عالم‌گیر شده، پرستاران در یک عرصه‌ی مبارزه جهانی با این بیماری کشنده قرار گرفته‌اند‌، رویدادی که می‌توان از آن به عنوان یکی از مهم‌ترین بحران‌های تاریخ بشریت یاد کرد.
این روزها که جهان با همه‌گیری این بیماری مسرّی و کشنده دست و پنجه نرم می‌کند، پرستاران در شرایطی مشغول به خدمت هستند که در هر کشوری در دوران جنگ نیز وضعیت مشابه با آن احساس نمی‌شود.
پرستاران در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی مشغول به کار هستند، شیفت‌های طولانی را تحمل می‌کنند، با خستگی، آسیب‌های روانی و جسمی دست به گریبان هستند و خود را در معرض بیماری قرار می‌دهند تا از بیماران مراقبت کنند.
این واقعیت که حرفه‌ی پرستاری از مورد اعتماد ترین مشاغل است به شکل کلی مورد تأیید قرار گرفته است. هرچند، آن‌چه که اغلب کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد و آن‌چه همه‌گیری بیماری کووید ۱۹ آن را یادآوری کرد، نقش همیشگی پرستاران در نظام مراقبت‌های بهداشتی است، روندی که با همه‌گیری این بیماری سرعت گرفته است. این درحالی است که ایران اسلامی در یک جنگ تمام عیار اقتصادی قرار دارد و پرستاران گران‌قدر این سرزمین نه ‌تنها کیفیت خدمات و مراقبت خود را از استانداردهای جهانی کاهش ندادند بلکه با جان و دل، جبران کننده‌ی کاستی‌ها هستند و در این راه شهدای بسیاری را تقدیم کردند. گویی که حلقه‌ی فداکاری پرستاران در دوران دفاع مقدس پیوسته‌تر از پیش، به حماسه‌ی مدافعان سلامت تنیده شده است.

کرونا و زندگی خانواده پرستار

مدافعین سلامت

سخنان مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) درباره حضرت زینب (س)

مولودی خوانی برای میلاد حضرت زینب (س)