احترام نوروز در اسلام هر چند كه به مذهب شیعه منحصر نیست، اما چنان در میان شیعیان فراگیر است كه حتی روایاتی از امامان شیعه در بزرگداشت نوروز نقل شده است. برای مثال علامهی مجلسی در “السماءوالعالم” از امام صادق (ع) حدیثی را بدین مضمون نقل میكند: “در آغاز فروردین، آدم آفریده شد و آن روز فرخندهای است برای طلب حاجتها و برآورده شدن آرزوها و كسب دانش و مسافرت و داد و ستد. در آن روز خجسته بیماران بهبودی مییابند و نوزادان به آسانی زاده میشوند و روزیها فراوان میگردد.”مجلسی همچنین حدیث دیگری را دربارهی نوروز نقل میكند كه منتسب به امام كاظم علیهالسلام است و آن این كه “این روز بسیار كهن است. در نوروز خداوند از بندگان پیمان گرفت تا او را پرستش كنند و برای او شریك قایل نشوند و به آیین فرستادگانشان درآیند و دستورشان را بپذیرند و آن را اجرا نمایند و آن نخستین روزی است كه آفتاب بدمید و بادهای بار دهنده بوزید و گلهای روی زمین پدید آمد و هم جبرئیل بر پیامبر نازل شد و نیز روزی است كه ابراهیم بتها را شكست و هم پیامبر(ص) علی(ع) را بر دوش خود گرفت تا بتهای قریش را از خانه كعبه بیانداخت.علاوه بر عدم مخالفت اسلام با آیین نوروز و از آن فراتر تأیید این مذهب بر نوروزگان، تداوم گرامیداشت نوروز در دورهی اسلامی را میتوان به علاقهی شدید ایرانیان برای حفظ مواریث باستانی خود نیز نسبت داد.
“برتولد اشپولر” ایرانشناس بزرگ آلمانی دراین باره میگوید: “از جشنهای قدیمی ایرانی، بیش از همه جشن سال نو (نوروز؛ شكل عربی آن نیروز) و نیز در پایان تابستان جشن پاییز(مهرگان) طبیعتاً بر اساس تقویم قدیمی برگزار میشد. بدین ترتیب نوروز با ورود اسلام به ایران و فراگیری این مذهب در پهنهای وسیع از شبه قارهی هند تا شمال آفریقا، این مجال را یافت تا در میان اقوام غیر ایرانی نیز تداول یابد.
مجلسی در كتاب زادالمعاد در خصوص دعای تحویل سال گزارش میكند كه در كتب غیر مشهوره روایت كردهاند كه در وقت تحویل سال این دعا را بسیار بخوانید: یا مقلبالقلوب والابصار یا مدبر اللیل والنهار یا محول الحول و الاحوال حول حالنا الی احسن الحال. بنابراین با توجه به این گزارش دعای تحویل سال در دوره صفویه مرسوم و معمول بوده است.
در هر حال جدا از این كه دعای تحویل سال تا پیش از دورهی صفویه چگونه بوده و این دعا در كدام یك از مأخذ حدیثی نقل شده است، نفسِ دعا یا قرائت قرآن یا حتی نمازگزاردن هنگام تحویل سال نشان از اسلامی شدن نوروز دارد. حتی بعضیها معتقدند كه عبارات دعای تحویل سال برگرفته از عبارات قرآنی یا احادیث و روایاتی است كه در معتبرترین مأخذ شیعی نظیر “التهذیب” شیخ توسی نقل شدهاند.
از این گذشته بزرگترین نماد آیین نوروز كه “هفت سین” است، فلسفهای باستانی و اسلامی دارد. “محمد علی دادخواه” كه پژوهشی با عنوان”نوروز و فلسفه هفت سین” را به نگارش در آورده، در این باره مینویسد: “عدد هفت برگزیده و مقدس است. در سفرهی نوروزی انتخاب این عدد بسیار قابل توجه است. ایرانیان باستان این عدد را با هفت “امشاسپند” یا “هفت جاودانهی مقدس” ارتباط میدادند. در نجوم عدد هفت، خانهی آرزوهاست و رسیدن به امیدها را در خانهی هفتم نوید میدهند. علامهی مجلسی میفرماید: آسمان هفت طبقه و زمین هفت طبقه است و هفت ملك یا فرشته موكل برآنند و اگر موقع تحویل سال، هفت آیه از قرآن مجید را كه باحرف سین شروع میشود بخوانند آنان را از آفات زمینی و آسمانی محفوظ میدارند.”