مقامِ رجب
این الرّجبیون
ماه رجب یکی از پر فضیلتترین ماههای سال است به طوریکه پروردگار این ماه را در میان بهترین ماهها معرفی کرده است. استجابت دعا در این ماه با ذکر و نمازهای خاص ممکن میشود. ماه رجب، ماه ولایت و امامت، ماهی است که رحمت گستردهی الهی بر بندگانش جاری میشود. رسول خدا(ص) در این خصوص میفرماید:
«الا ان رجب و شعبان شهرای و شهر رمضان شهر امتی الا فمن صام من رجب یوما ایمانا و احتسابا استوجب رضوان الله الاکبر و اطفی صومه فی ذلک الیوم غضب الله و اغلق عنه باب من ابواب النار ولو اعط مثل الارض ذهبا ما کان بافضل من صومه و لایستکمل اجره بشی ء من الدنیا دون الحسنات اذا اخلص لله عزوجل، له اذا امسی عشر دعوات مستجابات».
هان! ماه رجب و ماه شعبان دو ماه من هستند و ماه رمضان ماه اُمّتم. آگاه باشید، هر که یک روز از ماه رجب را با ایمان و اخلاص روزه بگیرد، مستوجب رضوان بزرگ الهی میشود و روزهاش در آن روز بیگمان خشم خداوند را فرو مینشاند و دری از درهای دوزخ را بر روی خویش میبندد و اگر به اندازهی گسترهی زمین، زَر به او داده شود برتر از روزهاش نخواهد بود و پاداش این روزه هرگز با حَسنات دنیوی قابل مقایسه نیست جز اینکه باید اخلاص داشته باشد و برای تقرّب به خدای عزّوجل انجام داده باشد و همانا شب هنگام، ده دعایش مورد استجابت قرار میگیرد.
اعمالِ رجب
اعمال روزها و شبهای ماه رجب
در روایتی از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل شده که فرمود:
«رجب شهر الله و شعبان شهری و رمضان شهر امتی» ماه رجب، ماه خداست و ماه شعبان ماه من و ماه رمضان ماه امت من است.
از حضرت سؤال شد: چه معنا دارد که فرمودید ماه رجب ماه خداست؟ حضرت پاسخ داد: زیرا ماه رجب ویژهی آمرزش و مخصوص مغفرت است. در این ماه خونی ریخته نمیشود (حتی در جاهلیت نیز ماه رجب جزء ماههای حرام به حساب میآمد و جنگ و خونریزی در آن تعطیل میشد) و در این ماه، خداوند اولیاء و محبانش را مورد آمرزش قرار میدهد و توبهشان را میپذیرد و آنان را از دشمنانشان میرهاند.
بنابر این برای تقرّب بیشتر در این ماه مبارک، اعمال و دعاهایی برای ماه مترتّب شده است.
روزه گرفتن در ماه رجب
ثواب روزه گرفتن در ماه رجب
پیامبر اکرم(ص) فرمودند:
هر که تمام این ماه را روزه بدارد، سه چیز از خدایش دریافت میکند:
۱- آمرزش برای تمام گناهان گذشتهاش
۲- مصونیتی برای باقی مانده از عمرش
۳- ایمنی از تشنگی روز قیامت
از امام صادق(ع) روایت است که حضرت رسول اکرم(ص) فرمود که: ماه رجب، ماه استغفار امّت من است پس در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خدا آمرزنده و مهربان است و رجب را «أصب» میگویند زیرا که رحمت خدا در این ماه بر امّت من بسیار ریخته میشود پس بسیار بگویید: «أَسْتَغْفِرُ اللهَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ».
امام صادق(ع) فرمود:حضرت نوح(ع)در روز اول ماه رجب سوار بر کشتی شد و به همراهان دستور داد، این روز را روزه بگیرند و فرمود هر که این روز را روزه بدارد آتش جهنم یک سال از او دور شود.
امام کاظم (ع) فرمود: رجب، نام نهری است در بهشت که از شیر سفیدتر و از عسل شیرینتر است، کسی که یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد خداوند متعال از آن رود به او مینوشاند.
و فرمود: ماه رجب، ماه بزرگی است که در آن (پاداش) حسنات چند برابر است و گناهان(آدمی) در آن آمرزیده میشود.
دعایی را که از امام سجاد(ع) روایت شده، خوانده شود:
در تمام ایام ماه رجب دعای ذیل را که روایت شده امام زینالعابدین(علیه السلام) در حجر در غره خواندند، خوانده شود:
«یَا مَنْ یَمْلِکُ حَوَائِجَ السَّائِلِینَ وَ یَعْلَمُ ضَمِیرَ الصَّامِتِینَ لِکُلِّ مَسْأَلَةٍ مِنْکَ سَمْعٌ حَاضِرٌ وَ جَوَابٌ عَتِیدٌ اللَّهُمَّ وَ مَوَاعِیدُکَ الصَّادِقَةُ وَ أَیَادِیکَ الْفَاضِلَةُ وَ رَحْمَتُکَ الْوَاسِعَةُ فَأَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَقْضِیَ حَوَائِجِی لِلدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ إِنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ»
دعایی را که از امام صادق(ع) روایت شده، خوانده شود:
«خَابَ الْوَافِدُونَ عَلَی غَیْرِکَ وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ إِلا لَکَ وَ ضَاعَ الْمُلِمُّونَ إِلا بِکَ وَ أَجْدَبَ الْمُنْتَجِعُونَ إِلا مَنِ انْتَجَعَ فَضْلَکَ بَابُکَ مَفْتُوحٌ لِلرَّاغِبِینَ وَ خَیْرُکَ مَبْذُولٌ لِلطَّالِبِینَ وَ فَضْلُکَ مُبَاحٌ لِلسَّائِلِینَ وَ نَیْلُکَ مُتَاحٌ لِلْآمِلِینَ وَ رِزْقُکَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصَاکَ وَ حِلْمُکَ مُعْتَرِضٌ لِمَنْ نَاوَاکَ عَادَتُکَ الْإِحْسَانُ إِلَی الْمُسِیئِینَ وَ سَبِیلُکَ الْإِبْقَاءُ عَلَی الْمُعْتَدِینَ اللَّهُمَّ فَاهْدِنِی هُدَی الْمُهْتَدِینَ وَ ارْزُقْنِی اجْتِهَادَ الْمُجْتَهِدِینَ وَلا تَجْعَلْنِی مِنَ الْغَافِلِینَ الْمُبْعَدِینَ وَ اغْفِرْ لِی یَوْمَ الدِّینِ».
ذکر صد مرتبه
از حضرت رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) روایت شده که: هر کس در ماه رجب صد مرتبه بگوید: «أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِی لا إِلَهَ إِلا هُوَ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ» و آن را به صدقه ختم فرماید حقتعالی برای او به رحمت و مغفرت و کسی که چهار صد مرتبه بگوید بنویسد برای او اجر صد شهید عطا فرماید.
ذکر هزار مرتبه
از نبی مکرم اسلام(ص) روایت است: کسی که در ماه رجب هزار مرتبه «لا إِلَهَ إِلا اللهُ» بگوید خداوند عزّوجل برای او صد هزار حسنه عطا کند و برای او صد شهر در بهشت بنا فرماید.
در کل این ماه هزار مرتبه ذکر:أَسْتَغْفِرُ اللهَ ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ مِنْ جَمِیعِ الذُّنُوبِ وَ الْآثَامِ ” گفته شود؛ تا خداوند رحمان او را بیامرزد.
ذکر هفتاد مرتبه
روایت است که در رجب در صبح هفتاد مرتبه و در شب نیز هفتاد مرتبه بگوید:”أَسْتَغْفِرُ اللهَ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ” و پس از اتمام ذکر، دستها را بلند کند و بگوید:”اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِی وَ تُبْ عَلَیَّ”
فضایل خواندن سورهی توحید
سید بن طاووس در اقبال از حضرت رسول اکرم(ص) فضیلت بسیاری برای خواندن سورهی «قل هو اللّه أحد» نقل کرده است که ده هزار مرتبه یا هزار مرتبه یا صد مرتبه در این ماه تلاوت شود، و نیز روایت کرده که هر کس در روز جمعه ماه رجب صد مرتبه سورهی «قل هو الله أحد» را بخواند برای او در قیامت نوری شود که او را به بهشت کشاند.
نماز روز جمعهی ماه رجب
سید بن طاووس از حضرت رسول اکرم(ص) روایت کرده که: هر کس در روز جمعهی ماه رجب، مابین نماز ظهر و عصر، چهار رکعت نماز بگذارد و در هر رکعت«حمد» یک مرتبه و «آیة الکرسی» هفت مرتبه و «قل هو الله» أحد پنج مرتبه بخواند، و سپس ده مرتبه بگوید: «أَسْتَغْفِرُ اللهَ الَّذِی لا إِلَهَ إِلا هُوَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ» حقتعالی برای او از روزی که این نماز را گذارده تا روزی که بمیرد هر روز هزار حسنه به او عطا فرماید.
گرفتن روزه در ماه رجب
سه روز از این ماه را که پنجشنبه و جمعه و شنبه باشد روزه گرفته شود. زیرا که روایت شده هر کس در یکی از ماههای حرام، این سه روز را روزه بدارد حقتعالی برای او ثواب نهصد سال عبادت بنویسد.
نماز شب ماه رجب
از حضرت رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) روایت شده است که: هر کس در یک شب از شبهای ماه رجب ده رکعت نماز به این نحو که در هر رکعت «حمد» و «قل یا ایها الکافرون» یک مرتبه و «توحید» سه مرتبه بخواند، خداوند گناهان او را میآمرزد.
اثرِ رجب
معرفی آثار در مورد ماه رجب
دعای رجب
نماهنگ دعای پرفیض ماه مبارک رجب
نورِ علومِ نبوی(ص)
چهل حدیث نورانی از حضرت امام محمدباقر(ع)