
جایگاه مدیریتی پدر در خانواده تا حدی است كه امیرالمومنین(علیهالسلام) فرمودند: «حق پدر آن است كه فرزند در هر چیز جز معصیت خداوند، از او اطاعت كند.» هیچ فرزندی حق بلند صحبت كردن با پدرش را ندارد حتی اگر پدر ستمكار باشد و حتی حق این است كه در راه رفتن نیز یك گام عقبتر از پدرش قدم بردارد.
معمولاً هر جایی که از پدر یا مادر نمونهای تقدیر میشود و یادشان گرامی داشته میشود به واسطهی موفقیتشان در تربیت فرزند است؛ فرزندی که در زمینههای علمی، اجتماعی و فرهنگی نقشی تعیینکننده ایفا کرده است.
در فرهنگ ملی و مذهبی ما نیز توجه بسیاری به نقش پدر در خانواده شده است. اگر چه مادر زمان بیشتری را صرف تربیت فرزندان میكند ولی پدر بهعنوان مدیر خانواده مسئول حركت دادن خانواده در مسیر تعالی است.
پدر است كه باید كلیدیترین اصل تربیت فرزند را فراهم آورد؛ یعنی «لقمهی حلال» و از این روست كه تلاشاش برای معیشت خانواده را همانند تلاش «مجاهد فی سبیلالله» ترسیم كردهاند!
در نامهی امیرالمؤمنین(علیهالسلام) به فرزندشان امامحسن(علیهالسلام) وظیفهی پدر به زیبایی ترسیم شده است: «پسرم… من فضایل و ارزشهای اخلاقی را برای تو نمایاندم و برشمردم… پیش از آنكه خواهشها و دگرگونیهای دنیا به تو هجوم آورند و پذیرش اطاعت مشكل شود؛ زیرا قلب نوجوان همچون زمین حاصلخیز و آماده كشت است كه هر بذری در آن پاشیده شود، میپذیرد. پس در تربیت تو شتاب كردم پیش از آنكه دل تو سخت و فكر و عقل تو به چیزی دیگر متمایل و مشغول و مغشوش شود و نیز تا به این وسیله، به استقبال كارهایی بروی كه صاحبان تجربه، زحمت آزمون آن را كشیدهاند و تو را از تلاش و یافتن، بینیاز ساختهاند.»
در این نامه اهم وظایف پدرانه به زیبایی بیان شده است؛ نكاتی چون آموزش و تربیت بر پایه اخلاق و ارزشها و عقاید حق، فرصتشناسی و تسریع در تربیت فرزند و انتقال تجربهها در راستای زندگی صحیح و به راستی چه الگو و نمونهای بهتر از امامعلی(علیهالسلام) برای كلمهی پدر؛ كسی كه او را «پدر ائمه اطهار»، خواندهاند؛ كسی كه همچون پیامبراكرم(صلیالله علیه و آله)، پدر امت است.