هشتم ذی الحجه، سال‌روز خروج قافله‌ی امام حسین(ع) از مکه و حرکت به سمت کوفه است. روزی که امام برای هدف والاتری حج را ناتمام گذاشت و این‌گونه پیام مهّم خود را منتقل کرد. امام موسی صدر در سخنانی که به مناسبت ایام حج ایراد شده به حرکت قافله‌ی امام حسین(ع) از مکه اشاره می‌‌کند و درباره‌ی فلسفه‌ی آن توضیح می‌‌دهد. متن این بخش از سخنرانی را که در جلد یازدهم کتاب مسیرة الامام السید موسی الصدر، منتشر شده در ادامه می‌خوانید.

در روز هشتم، یعنی روز ترویه، امام حسین(ع) مکّه را ترک کرد. چرا امام حسین(ع) در این زمان از مکّه خارج شد؟ این اقدام امام اسبابی ظاهری و اسبابی پنهانی داشت. سبب ظاهری این بود که یزید گروهی را که زیر لباس احرام سلاح حمل می‌‏کردند، فرستاده بود تا هر کجا حسین(ع) را یافتند، خون او را بریزند، حتی اگر در خانه‌ی خدا باشد. امام حسین(ع)، به رغم عظمت و ارزش و جایگاهی که نزد خداوند دارد، وسیله‌ای برای بزرگداشت و تکریم شعایر الهی و خانه‌ی خداست. از این‌ رو، حسین(ع) راضی نمی‌شد که خونش در خانه‌ی خدا ریخته شود تا مبادا این کار در تاریخ مسلمانان سنّت شود و جرات چنین کارهایی را پیدا کنند. این بود که ترجیح داد از مکّه خارج شود تا اگر توطئه‏ ای رخ داد و او را ترور کردند، این حادثه در بیرون مکّه رخ داده باشد.

اما جنبه‌ی معنوی و پنهانی ماجرا این بود که در روز ترویه، حجاج یا در مکه جمع شده‏ اند و یا از هر طرف به سوی مکه می‌‏آیند. امام حسین(ع) وقتی از مکّه بیرون آمد، جادۀ غدیر را به سوی جحفه در پیش گرفت. این تنها جاده‌ی منتهی به مکه بود و در غدیر، راه حجاج از یک‌دیگر جدا می‌‏شد، یعنی راه مدینه، یمن، شام، مصر، عراق و…
بنابراین، همه‌ی حجاج از این مسیر رو به مکه می ‌‏آمدند و امام حسین‏(ع) از‌‌ همان مسیر از مکه بیرون می‌‏‌رفت. حجاجی که در مکّه بودند، بیرون رفتن امام را دیدند و حجاجی که در حال آمدن به مکه بودند نیز امام را در حال خروج دیدند. این امر بسیار جلب توجه می‌‏کرد. حتی اگر یک کودک نیز از مکه خارج می‌‏‌شد، نظر کاروان حجاج را که در حال ورود بودند، جلب می‌‌‏کرد، چه رسد به قافله‌ی بزرگ امام حسین(ع).