

در بیان ائمه علیهم السلام برای این روز بزرگ اعمالی وارد شده است که در ادامه به برخی از آنها اشاره میشود:
همانگونه که پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله بعد از نصب حضرت علی علیه السلام به امامت مسلمین به جماعت مسلمانان امر کرد که با او بیعت کنند، در سالروز آن حماسه جاوید، تجدید آن بیعت سفارش شده است.
حضرت امام رضا علیه السلام، میفرماید: «روز عید غدیر خم روز تهنیتگویی است. بعضی از شما به بعض دیگر تهنیت بگوید و هرگاه مؤمنی با برادرش برخورد کرد بگوید: الحمدللّه الّذی جعلنا من المتمسّکین بولایة أمیرالمؤمنین و الائمة سلام الله علیهم.
در وصف شیعه و شیعیان گفته شده است که به شادی ما ائمه شادند و به حزن ما محزون؛ و مسلّم است که عید غدیر شادی بخشترین عید ائمه است و شادمانی شیعه در این روز فرض است.
از امام صادق علیه السلام نقل شده است که فرمودند: «حقا که روز غدیر روز عید فرح و سرور است». همچنین از امیر المومنین علی علیه السلام نیز نقل شده است که ایشان فرمودند: «در روز عید غدیر اظهار فرح و شادمانی کنید و برادران مسلمان خود را نیز شاد گردانید.»
از دیرباز عیدها و جشنها با نظافت، غبارزدایی، پیراستن و آراستن همراه بوده است و شیعیان باید این روشها را برای عید غدیر نیز رعایت نمایند. چرا که حضرت امام رضا علیه السلام، میفرمایند: «روز غدیر، روز آراستن و زینت است. پس هر کس برای روز غدیر، زینت کند، خداوند هر خطای کوچک و بزرگ او را میآمرزد و فرشتگانی را به سوی او میفرستد، آنان نیکیهای او را مینگارند و مراتبش را تا عید غدیر سال آینده بالا میبرند. اگر او جان دهد، شهید مرده است و اگر زیست کند، خوشبخت زیسته است.»
حضرت امام صادق علیه السلام نیز میفرمایند: «یکی از وظایف روز غدیر این است که مؤمن تمیزترین و گرانقدرترین جامههای خویش را بپوشد.»
پس چه زیبا خواهد بود که سردر منازل و اماکن عمومی تجارتی و اداری چراغانی شود تا شامل این پاداش بزرگ گردد.
اسلام دربارهی به کارگیری بوی خوش و زدن عطر، بسیار سفارش کرده است. به خصوص در ایام عید سعید غدیر سفارش ویژهای نسبت به این سنّت خوب شده است. امام صادق علیه السلام، در پی وظایف مؤمن در روز غدیر فرمودند: «و مؤمن به اندازه توان و دست باز بودنش بوی خوش استعمال کند.»
اسلام دربارهی به کارگیری بوی خوش و زدن عطر، بسیار سفارش کرده است. به خصوص در ایام عید سعید غدیر سفارش ویژهای نسبت به این سنّت خوب شده است. امام صادق علیه السلام، در پی وظایف مؤمن در روز غدیر فرمودند: «و مؤمن به اندازه توان و دست باز بودنش بوی خوش استعمال کند.»
احسان و انفاق از دستورات ویژهی اسلامی است. اما در ایام بزرگی مثل عید غدیر بر آن تأکید بیشتری شده است. در سیرهی امام حسن علیه السلام است که ایشان روز عید غدیر مهمانی میداد و شخص امام علی علیه السلام نیز در آن مراسم شرکت میکردند.
رفع حاجت مؤمنان از جمله اعمالی است که اسلام برای آن ارزش خاصی قائل شده است و ائمه آن را از چند طواف برتر میدانند. در روز غدیر این عمل فضیلت بیشتری دارد. امام علی علیه السلام فرمودند: «کسی که مؤمنان را در روز غدیر تکفل کند نزد خدای متعال من ضامنش هستم که از کافر شدن و پریشان شدن در امان باشد.»
امام صادق، علیه السلام، فرمودند: «هنگامیکه روز غدیر فرا برسد باید در فراز آن (هنگام ظهر) غسل کرد.»
حضرت رضا علیه السلام در وصف عید غدیر فرمودهاند: «روز غدیر روز صلوات فرستادن فراوان بر محمد و آل محمد است.»
روزه و دعا از اعمالی است که در همهی اعیاد مورد سفارش و تأکید است خاصه در روز عید غدیر. حسن بن راشد گوید: از امام صادق علیه السلام دربارهی عید غدیر پرسیدم و حضرت فرمودند: «این عید از عید قربان و فطر برتر است. آن روز را روزه بگیرید و بر محمد و آلش زیاد صلوات بفرستید.»
روزه عید غدیر از مستحباتی است که مکرر به آن سفارش شده است. امیرالمؤمنین علیه السلام، در خطبهای که در روز عید غدیر ایراد کردند فرمودند: «روزه عید غدیر از مستحباتی است که خداوند بدان فراخوانده است.»
حضرت امام صادق علیه السلام میفرمایند: « بر شما لازم است که که در روز عید غدیر برای سپاسگزاری از خداوند و ستودن او، روزه بگیرید.»
شخصی از امام صادق علیه السلام پرسید: «چه کاری شایستهی روز غدیر است و چه عملی در آن، استحباب دارد؟ حضرت پاسخ دادند: روزه و…»
امام صادق علیه السلام، دربارهی پاداش روزه عید غدیر فرمودهاند: «روزه داشتن در روز عید غدیر پاداشی معادل روزه گرفتن در همهی عمر دنیا را دارد.» و فرمودهاند: «روزه داشتن روز عید غدیر خم، کفّارهی گناه شصت سال است.»
روز غدیر روز بیزاری از کسانی است که با نپذیرفتن امامت حضرت علی علیه السلام، آشکارا با خدا و با پیامبر خدا مخالفت نمودند و بزرگترین جنایت و خیانت را به تاریخ بشریت کردند و در حقیقت این عدم پذیرش سرآغاز تمام بدبختیها و بیچارگیها بود. بنابراین روز غدیر، روز برائت از این همه ستمکاری و ستمکاران است.
در یکی از دعاهای روز غدیر آمده است: «و نبرأ ممّن یبرأ منه و نبغض من أبغضه؛ ما بیزاری میجوییم از آن کس که از علی علیه السلام بیزاری جوید و دشمن داریم آن کس که علی علیه السلام را دشمن دارد.»
روز عید غدیر بهترین فرصت و موقعیت برای نیایش است؛ چرا که روز غدیر روز سپاس و ستایش به پیشگاه حضرت احدیت است. حضرت رضا علیه السلام میفرمایند: «روز غدیر روزی است که خداوند، بر توان کسی که او را نیایش کند، میافزاید.» و همچنین فرمودند: «روز غدیر روزی است که دعا در آن مستجاب میگردد.»
نماز عید غدیر دو رکعت است که باید در هر رکعت پس از حمد، ده مرتبه سورهی توحید، ده مرتبه آیةالکرسی و ده مرتبه سورهی قدر را خواند. وقت نماز نیم ساعت پیش از ظهر است و پاداش این نماز برابر است با صدهزار حج و صدها هزار عمره؛ همچنین کسی که این نماز را بخواند، هر چه از خداوند بخواهد برآورده شود.
زیارت یکی از سنن سازندهی اسلامی است چه از نزدیک چه از دور. زیارت یک پیوند معنوی بسیار قوی بین شیعه و مقدسات اوست. از جملهی آنها زیارت حضرت علی علیه السلام، از دور و نزدیک است.
امام رضا علیه السلام به پسر ابی نصر فرمودند: «هر جا که باشی در روز عید غدیر در بارگاه امیرالمؤمنین، علیه السلام، حاضر باش. بیتردید، خداوند، گناهان شصت ساله هر مرد و زن مؤمن را میآمرزد و چند برابر آنچه در ماه رمضان، شب قدر و شب عید فطر از آتش آزاد ساخته در آن روز آزاد میسازد.»
طبق مدارک معتبر خواندن دعای ندبه در چهار عید مستحب است؛ جمعه، فطر، قربان و غدیر. توجه به فرازهای این دعا به خصوص آن قسمت که در رابطه با غدیر و خلافت حضرت علی علیه السلام، می باشد ضروری است.
حضرت رضا علیه السلام، روز غدیر را «یوم التودّد» خواندند؛ یعنی روز مهر ورزیدن. بنابراین در چنین روزی باید معتقدان به ولایت، غم را از دل دوستان حضرت علی علیه السلام به هر نحوی که مقدور باشد برطرف نمایند.
عید غدیر یادآور بزرگترین و گرانقدرترین خاطرهی اسلام است خاطرهی استمرار رسالت پیامبر، صلّی اللَّه علیه وآله، با امامت علی علیه السلام. در چنین روزی نه تنها خود باید دلشاد باشیم بلکه باید زمینهی شادمانی دیگر برادران ایمانی را هم فراهم سازیم.
حضرت رضا علیه السلام میفرمایند: « (در روز غدیر) هر مرد و زن مؤمنی را شادمان سازید.»
یکی از دستورات اسلام ایجاد زمینههای لازم در جهت راحتی و آسایش خانواده است و به مناسبت عید غدیر تأکید بیشتری شده است. حضرت امام صادق علیه السلام میفرمایند: «(در روز غدیر) مرد باید برای خانواده خود گشایش بیشتری فراهم کند.»
هدیه دادن و گرفتن با توجه به ضوابط شرعی کار پسندیدهای است و اثرات روانی خاصی مخصوصاً در کودکان و نوجوانان دارد و بهترین موقعیت هدیه دادن عید غدیر است.
حضرت رضا، علیه السلام، عید غدیر را روز هدیه و بخشش مینامد و میفرمایند: «(روز غدیر) روز بخشش و هدیه دادن است.»